LED, CRI, Kleurweergave

De kleurweergave van LED verlichting.

Gelukkig kunnen we met een gerust hart stellen dat de hedendaagse LED verlichting een goede kleurweergave kent. LED verlichting stond voor enkele jaren geleden bekend om haar slechte kleurweergave. LED was er alleen in een witte kleur en de kleurweergave waarden waren erg slecht (CRI en Ra waarden). In dit artikel wordt kort ingegaan op de waarde van kleurtemperaturen en hoe CRI en Ra waarden tot stand komen. Ook wordt er kort aandacht besteed aan het feit waarom de huidige metingen voor kleurweergave voor LED geen juiste leidraad is.

Hoe komen de kleurweergave waarden tot stand?

De kleurweergave index komt tot stand door het meten van 8 kleuren.

Met behulp van een ingewikkelde berekening komt de uiteindelijke CRI-score tot stand. De afgelopen jaren zijn er voorstellen gemaakt voor het uitbreiden van dit kleuren set. Meer informatie hierover is te vinden op bijvoorbeeld Wikipedia. Wat vast staat is dat een hoge CRI score te weinig zegt over de eigenlijke kleurweergave, het is namelijk mogelijk om zich sterk te richten op de 8 kleuren en de tussen waarden te negeren. Hierdoor ontstaat er een slechte kleurweergave ondanks een hoge CRI.

Lichtkleur en de bijbehorende waarden in Kelvin.

De bovenstaande tabel laat duidelijk zien wat de bijbehorende kleur is bij het aantal Kelvin.

Waarom zijn de huidige CRI metingen niet voldoende?

Op dit moment is er discussie gaande omtrent de totstandkoming van CRI waarden. De traditionele methode is gebaseerd op 8 basiskleuren. Deze 8 basiskleuren zeggen in het principe te weinig over de gevolgen van het licht op de kleurweergave. Deze 8 basiskleuren worden uiteindelijk als een gemiddelde waarde vastgesteld, hierdoor compenseren goede waarden eenvoudig de slechte waarden. Het is mogelijk om het geprojecteerde licht sterk te richten op de 8 kleuren die gebruikt worden in de test, en dat de tussen waarden vrijwel nihil zijn. Daarnaast is de lage CRI score van witte LED’s geen representatieve weerspiegeling over hoe deze de kleuren echt weer geven.

Op dit moment zijn meerdere instanties bezig om nieuwe testmethodieken te ontwikkelen die ons een beter inzicht kunnen verschaffen over de kleurweergave van verlichting.

Voorbeeld waarom de CRI waarde niet genoeg zegt.

Een digitaal voorbeeld van de kleurweergave van aan de linkerkant een TL buis en aan de rechterkant LED.
Ondanks dat de CRI waarde gelijk is -door de hoge pieken bij TL- zal de echte kleurweergave bij LED beter zijn.

VaarwelTL hanteert voor toepassingen waarbij de kleurweergave van groot belang is standaard een proefopstelling, dit omdat de CRI waarden zelf te weinig houvast geven.

Momenteel zijn LED’s met een kleurweergave (CRI – Ra) van >90 verkrijgbaar.

LED SPOT Galaxy COB LED van Citizen met een CRI >90.

bronnen:
http://www.olino.org/articles/2009/09/30/de-kleurweergaveindex-cri-nader-bekeken
http://en.wikipedia.org/wiki/Color_rendering_index